Przegląd Sądowy – Nr 11-12/2023

W LISTOPADOWO-GRUDNIOWYM NUMERZE „PRZEGLĄDU SĄDOWEGO” REDAKCJA POLECA ARTYKUŁY:   O niektórych aspektach ostatnich zmian w Kodeksie karnym dotyczących warunkowego przedterminowego zwolnienia prof. dr hab. Marek Kulik – Katedra Prawa Karnego i Kryminologii, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Stanisław Zabłocki – sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku   Tematyka artykułu dotyczy bardzo ważnej kwestii, jaką jest kierunek nowelizacji Kodeksu karnego, która – co do zasady – weszła w życie 1.10.2023 r., a która prowadzi do zaostrzenia zasad odpowiedzialności karnej za wszystkie, a nie wyłącznie za najpoważniejsze przestępstwa. Nowela zmienia  ustawowe granice sankcji za wiele typów przestępstw, ale także fundamentalnie przebudowuje przepisy dotyczące tzw. sądowego wymiaru kary (w tym kary łącznej) oraz instytucji o charakterze probacyjnym (w tym także warunkowego przedterminowego zwolnienia). Z uwagi na wagę poruszanych zagadnień artykuł jest opublikowany w otwartym dostępie na stronie https://www.wolterskluwer.com/pl-pl/news/przeglad-sadowy-11-12-2023   Społeczne uwarunkowania wykorzystania sztucznej inteligencji w sądownictwie Karolina Kiejnich-Kruk – doktor nauk prawnych, adiunkt, Zakład Postępowania Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, asesor sądowy w sądzie rejonowym W artykule autorka podejmuje próbę określenia miejsca sztucznej inteligencji we współczesnym sądownictwie polskim, opartą na pilotażowym  badaniu sondażowym wśród przedstawicieli zawodów prawniczych oraz nieprawniczych. W artykule przedstawiono pokrótce hipotetyczne możliwości i sposoby jej wykorzystania w pracy sądów, ze wskazaniem na narzędzia, które mogą w ogóle zastąpić sędziów w pracy orzeczniczej, oraz na działania tylko wspierające sędziego, ułatwiające, upraszczające i przyspieszające jego czynności, także ściśle jurysdykcyjne.   Sądowe postępowanie egzekucyjne. Dwa postulaty de lege ferenda Henryka Bednorz-Godyń – przewodnicząca Rady Izby Komorniczej w Krakowie, Rada Naukowa Ośrodka Naukowo-Szkoleniowego przy Krajowej Radzie Komorniczej w Warszawie prof. dr hab. Andrzej Marciniak – Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki   W artykule zgłoszone zostały dwa postulaty de lege ferenda. Pierwszy z nich sprowadza się do eliminacji z polskiego systemu prawa procesowego klauzuli wykonalności i związanego z nim postępowania klauzulowego, a drugi to propozycja przekształcenia obowiązującego w Polsce systemu organów egzekucyjnych, czyli systemu sądowo-komorniczego, w system komorniczy. Zgłoszone postulaty są doniosłe, zmierzają bowiem do strukturalnej zmiany postępowania cywilnego, w tym zwłaszcza postępowania egzekucyjnego. Proponowane rozwiązania są na wskroś nowoczesne, zwłaszcza w kontekście postępującej informatyzacji postępowania cywilnego i wychodzą naprzeciw oczekiwaniom współczesności, w tym zwłaszcza rozwijającej się gospodarki rynkowej. Powinny przynieść podniesienie szybkości i efektywności egzekucji sądowej, a w końcowym efekcie przyczynić się do zwiększenia i przyspieszenia obrotu finansowego oraz ogólnego rozwoju społeczno-gospodarczego.   Próba ujęcia sportowej odpowiedzialności dyscyplinarnej jako odpowiedzialności cywilnoprawnej dr hab. Andrzej Wach, prof. Uniwersytetu Warszawskiego – Katedra Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski; radca prawny   Jednym z najbardziej interesujących zagadnień w teorii i praktyce ruchu sportowego pozostaje kwestia natury prawnej odpowiedzialności dyscyplinarnej w sporcie. Większość przedstawicieli polskiego prawa sportowego ujmuje ją jako odmianę odpowiedzialności karnej. Przeprowadzone w artykule rozważania pozwalają jednak na sformułowanie tezy, iż wbrew tym poglądom odpowiedzialność dyscyplinarna w sporcie nie ma natury odpowiedzialności karnej. O ile bowiem mające charakter powszechny czyny przestępne są określane za pomocą ustawowych znamion, za które przewidziane są wyraźnie sformułowane kary, to odnoszące się tylko do członków danej organizacji przewinienia dyscyplinarne nie mają takiego waloru. Pozwala to przyjmować, iż sportowa odpowiedzialność dyscyplinarna nie ma natury karnoprawnej, lecz cywilnoprawną, w ramach której przyjmowane są sankcje prewencyjno-wychowawcze ukierunkowane zwłaszcza na zapewnienie równoprawnej i uczciwej rywalizacji sportowej.   W NUMERZE PONADTO: – Obowiązki sądu opiekuńczego w sprawach dotyczących wykonywania kontaktów z dzieckiem zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 22.06.2022 r., SK 3/20 – problemy praktyczne, Marcin Rosłan – Znaczenie bliskości w orzecznictwie sądowym – dwa obrazy więzi międzyludzkich, Marlena Drapalska-Grochowicz – Ocena zdolności kredytowej w prawie i orzecznictwie europejskim, Marcin Kotlarz – Kara ograniczenia wolności jako instrument łagodzenia i obostrzenia odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe