Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz

Komentarz stanowi praktyczne źródło informacji o sposobie stosowania przepisów omawianej ustawy. Aktualne wydanie komentarza uwzględnia nie tylko zmiany wprowadzone w drodze nowelizacji z 9.03.2023 r. która implementuje dyrektywę 2019/1 (tzw. dyrektywa ECN). Od jego drugiego wydania (w 2014 r.) ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów była kilkukrotnie modyfikowana, a niektóre ze zmian były relatywnie obszerne (np. te dotyczące administracyjnej kontroli wzorców umownych). W książce uwzględniono także najnowsze zmiany wynikające z ustawy o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz niektórych innych ustaw. Wskazany akt nowelizuje także ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów. W jej wyniku dokonano implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1828 z 25.11.2020 r. w sprawie powództw przedstawicielskich wytaczanych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów i uchylającej dyrektywę 2009/22/WE. Dyrektywa 2020/1828 unowocześnia i wzmacnia mechanizmy ochrony zbiorowych interesów konsumentów. Na jej podstawie upoważnione podmioty działające na rzecz ochrony konsumentów, wyznaczone przez państwa członkowskie UE, mogą występować z powództwami przedstawicielskimi, czyli powództwami wytaczanymi w imieniu konsumentów w celu doprowadzenia do zaprzestania stosowania przez przedsiębiorcę szkodliwej praktyki lub w celu zastosowania środka naprawczego w związku z jej stosowaniem. Publikacja szczegółowo prezentuje nowe regulacje dotyczące m.in.: wprowadzenie zasad i trybu przeciwdziałania stosowaniu niedozwolonych postanowień wzorców umów, wprowadzenie nowych definicji legalnych, np. kartelu, możliwości przypisania odpowiedzialności antymonopolowej osobie fizycznej, która jako przedsiębiorca naruszyła określone przepisy komentowanej ustawy, poszerzenie katalogu najpoważniejszych wertykalnych ograniczeń konkurencji o ograniczenia pozbawiające nabywcę możliwości skutecznej sprzedaży online, a także rozbudowanie miękkich regulacji dotyczących dystrybucji internetowej, poszerzenie zakresu podmiotów ponoszących odpowiedzialność antymonopolową za dopuszczenie się naruszenia; przypisanie takiej odpowiedzialności przedsiębiorcy wywierającemu decydujący wpływ na „bezpośredniego” naruszyciela, decyzji Prezesa UOKiK w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, zmiany definicji praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, missellingu jako nowej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, zwiększenia niezależności Prezesa UOKiK, w tym wprowadzenie kadencyjności tego organu, ustawowe wprowadzenie instytucji szczegółowego uzasadnienia zarzutów, tzw. SUZ, możliwości występowania do przedsiębiorców także w sprawach z zakresu ochrony konsumentów, poszerzenia  o „nieprzedsiębiorców” kręgu podmiotów mogących zostać zobowiązanymi do udzielenia informacji Prezesowi UOKiK, w tym wprowadzenie instytucji wolności od samooskarżenia, ograniczenia udostępniania materiału dowodowego, postępowania w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, poszerzenia kręgu podmiotów mogących złożyć zawiadomienie o podejrzeniu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów o zagraniczne organizacje wpisane na listę organizacji uprawnionych w państwach członkowskich Unii Europejskiej do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania, decyzji tymczasowej w sprawach konsumenckich, ochrony tajemnicy korespondencji z zewnętrznym prawnikiem – tzw. LPP, instytucji tajemniczego klienta, unormowań szczególnych dotyczących kar nakładanych na związki przedsiębiorców, w tym w razie niewypłacalności związku), a także dotyczących kar nakładanych na przedsiębiorców stosujących postanowienia wzorca umowy uznane za niedozwolone możliwości nałożenia kary łącznej na bezpośredniego naruszyciela i na przedsiębiorcę wywierającego na niego decydujący wpływ, miarkowania kary w odniesieniu do naruszeń zakazów z art. 23a i 24, modyfikacji przepisów dotyczących wniosków leniency. Niniejsze opracowanie zostało poszerzone o ponad 210 orzeczeń sądów polskich i unijnych oraz 70 decyzji Prezesa UOKiK z lat 2014−2024, jak również o prawie 200 publikacji krajowych i zagranicznych wydanych w tym okresie.   Komentarz przeznaczony jest dla osób zajmujących się problematyką prawa antymonopolowego oraz publicznoprawną ochroną interesów konsumentów zarówno w wymiarze praktycznym (prawnicy obsługujący przedsiębiorców, sędziowie rozpatrujący sprawy antymonopolowe, pracownicy UOKiK), jak i naukowym.