Monitor Prawniczy Nr 23/2022

Opis

Specjalistyczny dwutygodnik omawiający kluczowe zagadnienia prawnicze.
W numerze 23/2022 „Monitora Prawniczego” polecamy:

dr Krzysztof Piotr Sokołowski „Koszty najmu pojazdu zastępczego jako szkoda”. Artykuł dotyczy wybranych aspektów naprawienia szkody w postaci czynszu najmu pojazdu zastępczego, szczególnie z OC sprawcy. Jest on najczęściej elementem szkody relewantnej i pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, którym zwykle jest kolizja drogowa. Poszkodowany może żądać pokrycia tych kosztów, nawet jeśli nie prowadzi działalności gospodarczej. Ubezpieczyciel nie powinien zasadniczo ingerować w wysokość czynszu najmu. Najem auta zastępczego za wyższy niż średni rynkowy czynsz najmu nie jest per se przyczynieniem się poszkodowanego do powstania szkody. Dla udowodnienia poniesienia szkody w postaci kosztów najmu pojazdu zastępczego wystarczy dowód na zawarcie umowy najmu i przedłożenie faktury VAT, nie trzeba przeprowadzać dowodu na jej zapłacenie.
dr Jakub Pawliczak „Stosowanie art. 577 KPC w sprawach dotyczących uprowadzenia dziecka za granicę”. Spory toczące się na podstawie Konwencji haskiej z 1980 r. dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę (dalej: sprawy haskie) należą do najbardziej zaciekłych. Rodzice skłonni są korzystać ze wszelkich możliwych środków, aby przeforsować swoje stanowisko. Procedury, które nie przewidują odpowiednich barier przed ich nadużywaniem, prowadzą do przedłużenia postępowania. Jest to niekorzystne dla pozostającego w stanie niepewności dziecka, a także może rodzić odpowiedzialność państwa za naruszenie prawa rodziców i dziecka do poszanowania życia rodzinnego (art. 8 EKPCz). Na mocy ustawy zmieniającej z 26.1.2018 r., którą dokonano reformy postępowania w sprawach haskich, wprowadzono art. 5985 § 5 KPC. Przepis ten miał na celu wyłączenie stosowania w tych sprawach art. 577 KPC, który przewiduje możliwość zmiany prawomocnego orzeczenia, jeżeli wymaga tego dobro dziecka. Zakres tego wyłączenia nie jest jasny. Wymaga pogłębionej analizy z uwzględnieniem najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego.
dr Krzysztof Olszak „Relacje między przesłanką godzenia w interes spółki a pozostałymi przesłankami uchylenia uchwały walnego zgromadzenia spółki akcyjnej (uchwały wspólników spółki z o.o.)”. Choć tematyka interesu spółki stanowi przedmiot rozważań w piśmiennictwie, a sama przesłanka godzenia w interes spółki została dogłębnie omówiona, to zbadania wymaga relacja przesłanki godzenia w interes spółki z pozostałymi przesłankami uchylenia uchwały: sprzecznością z umową spółki z o.o. (statutem spółki akcyjnej), sprzecznością z dobrymi obyczajami i celem pokrzywdzenia wspólnika (akcjonariusza). Prima facie może się wydawać, że każda z tych przesłanek jest całkowicie odrębna, jednak relacje zachodzące między nimi są znacznie bardziej złożone.
dr Jarosław Świeczkowski „Kilka uwag na temat spóźnionego zgłoszenia przez wierzyciela wierzytelności w postępowaniu upadłościowym”. Obowiązkiem państwa jest stanowienie prawa zapewniającego jak najskuteczniejszą realizację prawa do sądu (art. 45 Konstytucji RP), polegającą nie tylko na rozpoznawaniu i rozstrzyganiu spraw, ale także rzeczywistym wykonywaniu wydanych w postępowaniu rozpoznawczym orzeczeń. W tym kontekście rozwiązanie przyjęte w zmienionym w 2019 r. art. 235 ust. 1 ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe, w zakresie wprowadzenia zryczałtowanego wynagrodzenia za spóźnione zgłoszenie wierzytelności przez wierzyciela, budzi poważne zastrzeżenia. Ogranicza bowiem wierzycielom dostęp do egzekucji i wymusza na części wierzycieli rezygnację z dochodzenia należnych im wierzytelności, zaś dłużnikom pozwala na pozbycie się niektórych zobowiązań, bez konieczności podejmowania jakichkolwiek działań.
dr hab. Marcin Dziurda „Wynagrodzenie kuratorów procesowych”. W uchwale SN z 5.11.2021 r., III CZP 68/20, wyjaśniono, że wynagrodzenie kuratora procesowego, ustanowionego na podstawie art. 69 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (KPC), podwyższa się o podatek od towarów i usług, jeśli jest on podatnikiem obowiązanym do rozliczania tego podatku (dotyczy to w praktyce niektórych adwokatów i radców prawnych). Przyjęto ponadto, że na postanowienie w przedmiocie wynagrodzenia kuratora przysługuje zażalenie, które w obecnym stanie prawnym ma charakter poziomy (na podstawie art. 3941a § 1 pkt 9 KPC per analogiam jest rozpoznawane przez inny skład sądu I instancji). W uchwale SN z 21.1.2022 r., III CZP 37/22, takie samo stanowisko zajęto w odniesieniu do wynagrodzenia kuratora, ustanowionego na podstawie art. 144 § 1 KPC dla osoby, której miejsce pobytu nie jest znane.
dr Maciej Giaro „Problem granic czasowych umownego zarachowania świadczenia”. Opracowanie podejmuje dotychczas nieeksploatowany problem granic czasowych dyspozycji stron w zakresie umownego decydowania o zarachowaniu spełnianego świadczenia na jeden z kilku długów. W wyroku SN z 16.2.2012 r., IV CSK 233/11, uznano, że wierzyciel i dłużnik mogą się umówić w sprawie zarachowania jeszcze przed spełnieniem świadczenia. Stanowisko takie obecne jest także w literaturze komentarzowej. Opracowanie podaje jednak pod rozwagę uznanie za tę chwilę nie tyle chwili spełnienia świadczenia, ile chwili definitywnego zarachowania.
Olga Sztejnert-Roszak „Dopuszczalność prowadzenia działalności konkurencyjnej przez agenta na gruncie art. 760 KC – glosa – V AGa 21/20″. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 26.5.2020 r., V AGa 21/20 stwierdził, że prawidłowa wykładnia językowa i funkcjonalna art. 760 KC kreuje normę zakazującą podejmowania działalności konkurencyjnej względem dającego zlecenie przez agenta, gdyż w sposób oczywisty prowadzi to do naruszenia obowiązku lojalności. Wykładnia językowa i systemowa tego przepisu nie pozwala na tak daleko idące uproszczenie, a praktyka niektórych państw UE, na gruncie dyrektywy Rady 86/653 z 18.12.1986 r. w sprawie koordynacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do przedstawicieli handlowych działających na własny rachunek, będącej podstawą polskich przepisów, wskazuje, że zakaz podejmowania działalności konkurencyjnej przez agenta powinien być badany w konkretnym stanie faktycznym.

W Monitorze Prawniczym znajdziesz:

Wnikliwe opracowania analizujące najistotniejsze zmiany w prawie.
Fachowe opinie i analizy zagadnień problemowych.
Przegląd najistotniejszego, nowego orzecznictwa.
Aktualności z sal sądowych.
Obszerne dodatki tematyczne.
Odpowiedzi na pytania kierowane do redakcji.