Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do zmian

Opis

Komentarz do zmian omawia wszystkie przepisy zmienione przez ustawę z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz innych ustaw, a także zmiany wynikające z innych ustaw nowelizujących i aktualnych projektów. Ustawa z 4.7.2019 r. usprawnia postępowanie w sprawach cywilnych i skraca czas rozpoznania spraw przez sądy cywilne – stąd wiele zmian dotyczy nowej organizacji pracy sądu oraz nałożenia na strony – w tym pełnomocników procesowych – nowych obowiązków.
Główne zalety publikacji:

zawiera dwustan prawny, tzn. dotychczas obowiązujące przepisy KPC zestawione zostały z przepisami zmienionymi,
szczegółowo komentuje przepisy, które uległy zmianie,
w sposób jasny wyjaśnia podstawowe problemy związane ze stosowaniem nowych przepisów,
pozwala szybko wdrożyć się w zakres zmian i ocenić, jakie są konsekwencje wejścia w życie nowych przepisów z punktu widzenia pełnomocnika procesowego, 
zawiera wyróżnione elementy „Ważne dla praktyki”, które podkreślają szczególnie istotne kwestie,
zawiera Linie orzecznicze – gdzie wskazano orzeczenia, które zachowują swoją aktualność po wejściu w życie zmian,
stanowi doskonałe narzędzie pracy dla pełnomocników procesowych,
zawiera dostęp do wybranych aktów prawnych online.

Najistotniejsze zmiany dotyczą:

organizacji postępowania w sprawach cywilnych – poprzez: wprowadzenie fazy postępowania przygotowawczego i tzw. planu rozprawy oraz większego rygoryzmu dla pełnomocników procesowych związanego z: przygotowaniem pozwu, odpowiedzi na pozew, powództwa wzajemnego i pism przygotowawczych oraz obecnością stron, które to instrumenty mają doprowadzić do rozstrzygnięcia przez sąd sprawy na pierwszej rozprawie,
zgłaszania twierdzeń i wniosków dowodowych – na pełnomocników procesowych nałożono bardziej rygorystyczne ograniczenia czasowe w kwestii zgłaszania twierdzeń i wniosków dowodowych podczas sporządzania planu rozprawy pod rygorem ich oddalenia,
precyzyjnego formułowania przez stronę i pełnomocników wniosków dowodowych tak by można im było szybko nadać bieg lub oddalić,
zwiększenia aktywności stron i ich pełnomocników procesowych przy przeprowadzaniu dowodów np. poprzez wywieranie wpływu na świadka by stawił się w sądzie,
odformalizowania zasad postępowania dowodowego dotyczących: dowodu z dokumentu, dowodu z zeznań świadka, dowodu z opinii biegłego, wykorzystania opinii pozasądowych,
uzasadniania wyroków z urzędu – poprzez wprowadzenie reguły uzasadniania wyroków wyłącznie na wniosek złożony przez stronę lub jej pełnomocnika z wszystkimi konsekwencjami związanymi z terminem do złożenia takiego wniosku i jego kosztami,
możliwości wydania wyroku zaocznego w sytuacji braku zainteresowania sprawą przez stronę lub jej pełnomocnika procesowego,
przeciwdziałania nadużyciu prawa procesowego poprzez stronę lub jej pełnomocnika procesowego w sytuacjach wnoszenia: pozwów oczywiście bezzasadnych oraz pism procesowych z nieskonkretyzowanym żądaniem, nieuzasadnionych: wniosków o wyłączenie sędziego, zażaleń lub wniosków o sprostowanie lub uzupełnienie wyroku poprzez wymierzenie grzywny, nałożenie dodatkowych kosztów procesu lub podwyższenie stopy należnych stronie przeciwnej odsetek od świadczenia,
wprowadzenia szczególnego, szybkiego trybu postępowania w odniesieniu do pozwów oczywiście bezzasadnych co wpłynie na lepszą organizację pracy sądów,
postępowania apelacyjnego w zakresie: kontroli formalnej apelacji przez sąd odwoławczy, treści apelacji, postępowania dowodowego przed sądem apelacyjnym, wnoszenia apelacji od wyroku wydanego po wniesieniu powództwa oczywiście bezzasadnego,
komunikacji sądu ze stronami i ich pełnomocnikami procesowymi poprzez: wskazówki sądu dla stron, uprzedzenie o podstawie prawnej przez sąd, dodatkowe możliwości obciążenia kosztami procesu np. poprzez nałożenie opłaty od rozszerzenia powództwa oraz odsetek od kosztów procesu, a także usprawnienie systemu doręczeń,
wprowadzenia odrębnego postępowania w sprawach gospodarczych, w którym stosuje się krótsze terminy na dokonanie pewnych czynności procesowych jak: zgłoszenie wniosków dowodowych i twierdzeń przez stronę lub pełnomocnika, wznowienie lub umorzenie postępowania przez sąd, czy wprowadzenie tzw. umowy dowodowej,
możliwości korzystania przez stronę i ich pełnomocników procesowych z zarzutu potrącenia w sprawach cywilnych,
wprowadzenia systemu „zażaleń poziomych” rozpoznawanych przez inny skład sądu niż sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie oraz wydawania postanowień zaskarżalnych na posiedzeniu niejawnym,
zasad dochodzenia roszczeń z umów ustalonych w KC poprzez dopuszczenie możliwości wytoczenia powództwa przed sądem wykonania umowy i doprecyzowania definicji miejsca wykonania umowy,
dochodzenia przez konsumentów swych praw przed sądem przez wyłączenie możliwości wnoszenia powództw według właściwości przemiennej sądu,
poszerzenia kompetencji referendarzy sądowych poprzez umożliwienie im wykonywania czynności także w sądach apelacyjnych oraz wydawania nakazów zapłaty w postępowaniu nakazowym.

W publikacji omówiono także zmiany wynikające z innych ustaw nowelizujących:

ustawy z 16.5.2019 r. o zmianie ustawy ‒ Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy ‒ Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1146); wprowadza unormowania zapewniającego odpowiednie kwalifikacje kuratora do reprezentacji dziecka w postępowaniu karnym w razie konfliktu interesów między jego rodzicami,
ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (druk sejmowy Nr 3475; po III czytaniu na posiedzeniu Sejmu); wprowadza rozwiązania mobilizujące dłużników transakcji handlowych (przedsiębiorców i podmioty publiczne) do dokonywania zapłaty w ustalonym terminie,
ustawy z 13.6.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 3236; po III czytaniu na posiedzeniu Sejmu); wprowadza nowy rodzaj spółki tzw. prostą spółkę akcyjną,
ustawy z 16.5.2019 r. o zmianie ustawy ‒ Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1043); wprowadza ułatwienia dla pracowników związane z równym traktowaniem pracowników, ochroną osób korzystających z uprawnień rodzicielskich, mobbingiem, wydawaniem świadectw pracy i terminem przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy.

Ponadto, zostały omówione zmiany wynikające z następujących projektów:

projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 3541; po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu); zwiększa przejrzystość oraz efektywność wymiany informacji w sprawach podatkowych, zgodnie ze standardami OECD,
projektu ustawy ‒ Przepisy wprowadzające ustawę ‒ Ordynacja podatkowa i ustawę o Rzeczniku Praw Podatnika (druk sejmowy Nr 3518; po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu); wprowadza rozwiązania umożliwiające zachowanie spójności projektów: ustawy ‒ Ordynacja podatkowa oraz ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika,
projektu ustawy o zmianie ustawy ‒ Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 3480; po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu); wprowadza rozwiązania usprawniającego działanie modelu upadłości konsumenckiej, m.in. poprzez umożliwienie ogłoszenia upadłości osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej w uproszczonej procedurze,
projektu ustawy o zmianie ustawy ‒ Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 3254; po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu); wprowadza tzw. rodzinne postępowanie informacyjne, tj. etap postępowania poprzedzający rozwód lub separację,
projektu ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (druk sejmowy Nr 3040; po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu); wprowadza centrum usług społecznych,
projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 3023; po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu); wprowadza m.in. zasadę nierozdzielania rodzeństwa na etapie umieszczania dzieci w pieczy zastępczej,
projektu ustawy o zmianie ustawy ‒ Kodeks postępowania cywilnego (druk sejmowy Nr 2697; po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu); wprowadza obowiązek merytorycznego rozpoznania skargi kasacyjnej, bez wstępnej kontroli skargi czyli tzw. przedsądu,
projektu ustawy o zmianie ustawy ‒ Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 2299; skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu); wprowadza ograniczenia zjawiska przemocy ekonomicznej,
projektu ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 1374; skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu); dotyczy wyodrębnienia postępowań komorniczych prowadzonych wobec samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Nr z wykazu RCL – UD 180; opiniowanie projektu); określa zasady postępowania z informacjami niejawnymi w postępowaniu cywilnym,
projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Nr z wykazu RCL – UD 497; projekt weryfikowany przez Komitet do Spraw Europejskich); wprowadza odrębne jednostki organizacyjne w sądach, które zajmą się sprawami z zakresu prawa własności intelektualnej.

Prezentowana pozycja przeznaczona jest przede wszystkim dla: sędziów i prokuratorów, pełnomocników procesowych – adwokatów i radców prawnych oraz dla notariuszy i komorników sądowych. Będzie ona przydatna dla aplikantów wszystkich zawodów prawniczych oraz studentów, a także dla osób poszukujących informacji na temat postępowania cywilnego.