Instytucje Prawa Medycznego. System Prawa Medycznego. Tom 1

Opis

Tom 1. Instytucje Prawa Medycznego poświęcony jest instytucjom prawa medycznego (elementom stosunku prawa medycznego). We wszystkich dziedzinach prawa medycznego wyzwania stawiane przez rozwój medycyny wymagają swoistego podejścia i analizy, w relacji pacjent–personel medyczny przede wszystkim z punktu widzenia zakresu autonomii pacjenta i granic dopuszczalnego ryzyka, w sferze organizacji służby zdrowia – z punktu widzenia dostępności, finansowania i dystrybucji nowoczesnych technologii, zważywszy przede wszystkim na wysokie koszty ich zastosowania, wreszcie w obszarze prawa farmaceutycznego – z punktu widzenia zasad przeprowadzania badań klinicznych oraz finansowania i dostępności leków najnowszych generacji.
Publikacja została podzielona na 6 działów.
W dziale 1. Podstawy prawa medycznego omówiono takie kwestie jak:

pojęcie i zakres prawa medycznego (m.in. relacje prawo medyczne–etyka, metody tworzenia prawa medycznego, orzecznictwo sądowe jako instrument tworzenia prawa medycznego);
historia prawa medycznego;
bioetyka a możliwości współczesnej medycyny (specyfika ludzkiego istnienia, status normatywny ludzkiego zarodka, terapia i jej granice, problemy moralne kresu życia, m.in. eutanazja, samobójstwo wspomagane, ratowanie skrajnie niedojrzałych noworodków).

W dziale 2. Źródła prawa medycznego omówiono poszczególne źródła prawa medycznego, takie jak:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r.;
ustawy;
rozporządzenia;
akty prawa miejscowego;
umowy międzynarodowe;
prawo zwyczajowe;
prawo unijne;
specyficzne źródła prawa medycznego (uchwały samorządów zawodów medycznych, deontologia medyczna).

W dziale 3. Źródła stosunku prawno-medycznego Autorzy omawiają takie zagadnienia jak:

właściwość i elementy prywatnego stosunku prawa medycznego (m.in. pojęcie prawa medycznego, celowość analizy stosunków prawnomedycznych, istota i znaczenie prywatnoprawnego stosunku medycznego, elementy zobowiązaniowego stosunku medycznego, zdarzenia prawne kształtujące zobowiązaniowy stosunek medyczny);
zgoda na zabieg medyczny (m.in. ewolucja uregulowania prawnego zgody w prawie polskim, konstytucyjne uwarunkowania zgody na zabieg medyczny, strona podmiotowa zgody, charakter prawny zgody, forma zgody, zakres zgody);
czynność prawna jako podstawowe źródło stosunku pacjent–zakład opieki zdrowotnej lub lekarz (m.in. zawarcie umowy o leczenie, charakter prawny umowy o leczenie, zakres swobody umów w relacjach kontraktowych, status pacjenta jako konsumenta, ustawowa regulacja umowy o leczenie);
oświadczenie na wypadek utraty zdolności do wyrażenia zgody (m.in. pełnomocnictwo do spraw zdrowotnych, oświadczenia na wypadek utraty zdolności do wyrażenia zgody w świetle Konwencji o Biomedycynie oraz w świetle rekomendacji Rady Europy).

Dział 4. Podmioty stosunku prawno-medycznego zawiera omówienie takich kwestii jak:

status pacjenta (pojęcie, początek ludzkiego życia i problem nasciturusa, koniec życia, cywilnoprawny status ciała ludzkiego);
formy prowadzenia działalności leczniczej (m.in. podmioty lecznicze sektora publicznego, niepubliczne podmioty lecznicze, wykonywanie zawodów medycznych, formy wykonywania wszystkich zawodów medycznych, indywidualne i wieloosobowe praktyki zawodowe lekarzy i pielęgniarek, wolontariat, rola i znaczenie Narodowego Funduszu Zdrowia dla działalności leczniczej).

Dział 5. Treść stosunku prawno-medycznego zawiera omówienie takich kwestii jak:

prawa pacjenta, takie jak konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia, prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta, zgoda jako emanacja wolności prawnie chronionej, prawo dostępu do dokumentacji medycznej, prawa proceduralne do dodatkowej opinii lub konsylium i do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii, prawo wystąpienia z wnioskiem do Rzecznika Praw Pacjenta, prawo pacjenta do przechowywania rzeczy w depozycie, prawo do świadczeń zdrowotnych, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w Unii Europejskiej;
prawa podmiotów leczniczych i osób wykonujących zawody medyczne;
obowiązki pacjenta, takie jak obowiązek pacjenta w odpłatnych umowach o świadczenie usług medycznych, obowiązek pacjenta współdziałania z lekarzem, obowiązek dłużnika niepowiększania szkody;
obowiązki osób wykonujących zawody medyczne oraz obowiązki informacyjne lekarza.

Dział 6. Przedmiot stosunku prawno-medycznego dotyczy pojęcia świadczenia zdrowotnego.
Publikacja zawiera także opis zmian w zakresie prawa medycznego wynikających z:

ustawy z 24.2.2017 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz.U. z 2017 r. poz. 767) dotyczące przeniesienia przepisów dotyczących stwierdzenia zgonu wskutek trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu, jak również wskutek nieodwracalnego zatrzymania krążenia, z ustawy z 1.7.2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 1000) do ustawy z 5.12.1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 125 ze zm.) oraz wprowadzenia zasady, iż trwałe nieodwracalne czynności mózgu oraz nieodwracalne zatrzymanie krążenia przed pobraniem narządów ma stwierdzić dwóch lekarzy, posiadających określone w ustawie specjalizacje;
ustawy z 23.3.2017 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 836) dotyczące uregulowania zagadnień dotyczącego m.in. praw pacjenta w zakresie dostępu do dokumentacji medycznej oraz ochrony zawartych w niej danych osobowych i informacji o stanie zdrowia;
ustawy z 9.3.2017 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 759) dotyczące modyfikacji tzw. pakietu onkologicznego, w szczególności uproszczenia sprawozdawczości w zakresie prowadzenia list oczekujących w przypadku świadczeń udzielanych na podstawie karty diagnostyki i leczenia onkologicznego (karta DILO) oraz uproszczenia karty DILO z jednoczesnym uelastycznieniem możliwości jej wystawiania;
ustawy z 23.3.2017 r. o zmianie ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz.U. z 2017 r. poz. 798) dotyczące m.in. utworzenia jednolitego kodu europejskiego (SEC) odnoszącego się do tkanek i komórek dystrybuowanych w Unii Europejskiej zawierającego informacje dotyczące głównych cech i właściwości tkanek i komórek oraz zapewnienia możliwości śledzenia od dostawcy do biorcy i na odwrót przez kodowanie tkanek i komórek oraz przez towarzyszącą dokumentację;
ustawy z 23.3.2017 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 844) dotyczącego wprowadzenia do systemu opieki zdrowotnej nowej instytucji prawnej w postaci systemu podstawowego, szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej, który powinien być główną formą zabezpieczenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu leczenia szpitalnego oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej realizowanej w przychodniach przyszpitalnych.

Publikacja skierowana jest do teoretyków i praktyków zajmujących się prawem medycznym, w szczególności obsługą podmiotów leczniczych, a także do środowisk medycznych, ekonomistów i szerokiego grona osób zainteresowanych prawem medycznym, a także studentów medycyny i prawa.