Funkcje zasad współżycia społecznego w prawie cywilnym

Opis

Kompleksowe omówienie funkcji ogólnej (systemowej) oraz funkcji szczegółowych (pochodnych) zasad współżycia społecznego w polskim prawie cywilnym.
Podstawowym zagadnieniem jest próba odpowiedzi na pytanie o związek klauzuli generalnej zasad współżycia społecznego z ideą słuszności oraz o funkcje słuszności w prawie cywilnym. Klauzulę generalną zasad współżycia społecznego zawierają m.in. przepisy art. 5, art. 56, art. 58, art. 65, art. 140, art. 3531 i art. 1008 KC. Jest to pojęcie niedookreślone, które obejmuje swoim zakresem powszechnie uznawane w społeczeństwie wartości, a jej obecność w KC świadczy o sprzężeniu między prawem a rzeczywistością społeczną i funkcjonującymi w niej regułami i ocenami moralnymi, a także umożliwia uelastycznienie ogólnych norm prawnych.
Publikacja zawiera omówienie takich kwestii jak:

geneza, współczesne zastosowanie i przyszłość zasad współżycia społecznego – w tym m.in. ukazanie następujących zagadnień: klauzule słusznościowe w prawie cywilnym II Rzeczypospolitej, historyczny i ideowy kontekst wprowadzenia do polskiego prawa klauzuli zasad współżycia społecznego, wpływ Konstytucji RP na rozumienie zasad współżycia społecznego, zasady współżycia społecznego w obowiązującym prawie cywilnym, postulat zastąpienia zasad współżycia społecznego klauzulą adekwatną do zmian w społeczeństwie i prawie;
pojęcie i znaczenie zasad współżycia społecznego jako klauzuli generalnej – w tym zakresie wskazano na przydatność klauzul generalnych, powstawanie i obowiązywanie oraz treść zasad współżycia społecznego, ich ogólne i szczegółowe funkcje, a także normatywne i sytuacjonistyczne ujęcie;
funkcja urzeczywistniania idei słuszności w prawie cywilnym – omówiono ideę słuszności w kontekście prawa m.in. cywilnego, statusu zasad współżycia społecznego, a także ogólną funkcję poszukiwania ius aequm dla każdego konkretnego przypadku;
funkcja normowania stosunków cywilnoprawnych – ukazano skutki czynności prawnej wywoływane przez zasady współżycia społecznego, zakres i sposób wykonywania praw rzeczowych według zasad współżycia społecznego, kryterium określające sposób wykonania zobowiązania, kryterium modyfikacji zobowiązania i waloryzacji świadczenia, uzasadnienie zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia, odpowiedzialność odszkodowawcza na zasadzie słuszności;
kontrolna funkcja zasad współżycia społecznego – przedstawienie zasad współżycia społecznego jako miernika oceny nadużycia prawa podmiotowego, kryterium kontroli czynności prawnych oraz kryterium wyznaczające granicę swobody umów.

Książka adresowana jest przede wszystkim do praktyków prawa oraz przedstawicieli doktryny prawa cywilnego i teorii prawa: w szczególności do sędziów, adwokatów, radców prawnych, a także do aplikantów zawodów prawniczych oraz studentów pragnących pogłębić swoją wiedzę z zakresu prawa cywilnego.