Standardy ochrony małoletnich – wzory, procedury, przykłady + wzory do pobrania

Opis

Publikacja w przejrzysty sposób tłumaczy Czytelnikowi wytyczne dotyczące tworzenia, przechowywania i aktualizacji standardów ochrony małoletnich. Do 15.8.2024 r. (zgodnie z przepisem art. 22b oraz 23c ust. 3 PrzestSekU) obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich mają następujące podmioty

organ zarządzający jednostką systemu oświaty, o której mowa w art. 2 pkt 1–8 PrOśw, oraz inną placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni;
organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich;
podmioty świadczące usługi hotelarskie oraz turystyczne, a także prowadzące inne miejsca zakwaterowania zbiorowego.

Standardy są szczególnym środkiem ochrony małoletnich i ich poprawne sporządzenie wymaga odpowiedniego zgłębienia tematu. Dlatego zgromadzone przykłady będą doskonałym przewodnikiem jak dostosować standardy do specyficznych potrzeb różnych placówek i organizacji. Dzięki temu każdy, kto jest odpowiedzialny za opiekę nad małoletnimi, będzie mógł łatwiej spełnić wymogi prawne i organizacyjne dotyczące ochrony dzieci. Publikacja ta ma na celu dostarczenie wszechstronnych i praktycznych informacji, które pomogą w podniesieniu poziomu bezpieczeństwa i ochrony małoletnich we wszystkich instytucjach i podmiotach, które mają z nimi do czynienia.
Wejście w życie 15 lutego 2024 r. ustawy z 28 lipca 2023 r. – o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606) czyli tzw. ustawy Kamilka wprowadziło zmiany w kilku aktach prawnych, mające na celu:

podwyższenie standardów uczestnictwa małoletnich w procedurach sądowych,
wzmocnienia ich ochrony, w tym także systemowej ochrony przed skrzywdzeniem oraz
podwyższenie poziomu poszanowania praw osób z niepełnosprawnością.

„Ustawą Kamilka” wprowadzono zmiany w kilku kluczowych aktach prawnych w tym w zakresie:

w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym w głównej mierze doprecyzowana została terminologia, gdzie określenie „kurator” zastąpiono „reprezentant dziecka”, oddając rzeczywiste znaczenie tej instytucji, a także wskazano zasady wynagradzania za pełnienie tej funkcji;
w Kodeksie karnym wykonawczym dodano możliwość by małoletni będący osobom pokrzywdzoną przestępstwem miał dostęp do informacji w zakresie zwolnienia skazanego sprawcy odbywającego karę pozbawienia wolności popełnionego na jego szkodę, która to wiedza pozwala uniknąć zaskakiwania pokrzywdzonych obecnością sprawcy;
w Prawie o ustroju sądów powszechnych dodano zapis polegający na nałożeniu obowiązków doskonalenia zawodowego na sędziów orzekający w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego;
w Kodeksie postępowania cywilnego poprzez dodanie obostrzenia, że jeżeli przed sądem dziecko odmawia udziału w wysłuchaniu, sąd obligatoryjnie odstępuje od tej czynności;
w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy domowej wyposażono służby socjalne w narzędzie w postaci kwestionariusza oceny ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia dziecka, mające na celu usprawnienie procedur związanych z zapewnieniem dziecku ochrony w sytuacji, gdy jego życie lub zdrowie jest zagrożone.

Najszersze spektrum zmian dotyczyło ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, której nawet sam przedmiot rozszerzono o „ochronę małoletnich”. Do treści przepisów wprowadzono m.in. rozwiązania stanowiące szczególne środki ochrony przeciwdziałania zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, oraz zaliczając w ich poczet:

ocenę ryzyka ponownego popełnienia przestępstwa przeciwko wolności seksualnej na szkodę osoby małoletniej;
standardy ochrony małoletnich (SOM);
analizę zdarzeń, w wyniku których małoletni na skutek działania rodzica bądź opiekuna prawnego lub faktycznego poniósł śmierć lub doznał ciężkich obrażeń ciała;
czy kontrolę wykonywania obowiązków z zakresu wdrożenia standardów ochrony i uzyskania informacji o osobie przed zatrudnieniem.

Należy pamiętać, że standardy ochrony małoletnich (SOM) nie zmuszają do zatrudniania nowego personelu, psychologów, czy pedagogów, ale mają na celu dbanie o bezpieczeństwo i są uzupełnieniem luki w systemie poprzez skierowanie uważności na dziecko.
Dzięki publikacji Czytelnik dowie się jak:

Jakie są obligatoryjne zapisy dotyczące standardów ochrony małoletnich?
Kto odpowiada za wprowadzenie standardów ochrony małoletnich?
Jakie placówki muszą przygotować standardy ochrony małoletnich?
Co oznacza przyjęcie standardów ochrony małoletnich?
Jakie są konsekwencje ponosi kierownik jednostki za brak standardów ochrony małoletnich?
Kto prowadzi Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym?
Kto figuruje w Rejestrze Sprawców Przestępstw Seksualnych?
Kto jest odpowiedzialny za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia?
Kto wypełnia kwestionariusz szacowania ryzyka w zapewnieniu ochrony dziecku?
Czy podmiot prowadzący usługi hotelarskie i usługi turystyczne musi przygotować standardy ochrony małoletnich?
Jak często dokonuje się przeglądu i aktualizacji standardów?
Kto dokonuje kontroli wykonywania obowiązków z zakresu standardów ochrony małoletnich?