Prawo Nowych Technologii Nr 2/2021

Opis

Aktualne problemy stosowania prawa nowych technologii w kontekście najnowszych regulacji!
W najnowszym numerze 2/2021 polecamy:
DANE OSOBOWE I PRYWATNOŚĆ
prof. ALK dr hab. Przemysław Polański „O efektywnym wdrożeniu domyślnej ochrony danych osobowych w systemach informatycznych”
Privacy by Design to bardziej pewna filozofia postępowania niż precyzyjnie sformułowane obowiązki. Przy jej wdrażaniu pomocne powinny okazać się 7 zasad PbD sformułowanych przez dr Ann Cavoukian w pracy „Privacy by Design: The 7 Foundational Principles – Implementation and Mapping of Fair Information Practices”, a następnie odzwierciedlone w rezolucji w sprawie prywatności w fazie projektowania przyjętej przez 32 Międzynarodową Konferencję Rzeczników Ochrony Danych i Prywatności w 2010 r. Privacy by Design to nakaz projektowania systemów informatycznych w taki sposób, aby wszystkie zasady przetwarzania danych osobowych zostały odzwierciedlone w programie komputerowym w jak najszerszym zakresie. Privacy by Default stanowi dopełnienie tego obowiązku i zakłada zaprojektowanie systemu w taki sposób, aby domyślnie uruchomione były te opcje programu, które chronią prywatność użytkownika w stopniu najszerszym. Wobec braku orzecznictwa TSUE w tej materii, istotną rolę odgrywać będą Wytyczne nr 4/2019 sformułowane przez Europejską Radę Ochrony Danych Osobowych.
HANDEL ELEKTRONICZNY
Witold Chomiczewski, LL.M. „Zasady wyłączeń odpowiedzialności dostawców usług pośrednich w projekcie rozporządzenia Akt o usługach cyfrowych (cz. I)”
W projekcie rozporządzenia Akt o usługach cyfrowych znalazła się również nowa regulacja dotycząca zasad wyłączeń odpowiedzialności dostawców usług pośrednich. Artykuł jest poświęcony omówieniu projektowanych rozwiązań, ale z jednoczesnym porównaniem ich do aktualnego stanu prawnego oraz jego wykładni. Celem jest wyjaśnienie, co faktycznie zmieni się wraz z rozpoczęciem stosowania rozporządzenia Akt o usługach cyfrowych. Pierwsza część artykułu omawia wyłączenia odpowiedzialności dostawców: usług zwykłego dostępu, cachingu oraz hostingu.
INNOWACJE
dr Michał Nowakowski „Ostatnie zmiany w ramach prawnych dla sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej – krytyczna analiza”
Sztuczna inteligencja nie jest już tylko modnym słowem, przynajmniej w sensie prawnym. Ostatni projekt Komisji (UE) w sprawie sztucznej inteligencji otworzył szerszą publiczną dyskusję na temat powstających technologii, odpowiedzialności, etyki i potencjalnych negatywnych skutków, jakie mogą one wywierać na człowieka. Głównym celem artykułu jest przedstawienie wybranych obszarów, które obejmuje projekt rozporządzenia, a które dotyczą m.in. zakazanych praktyk, definicji AI i systemów AI wysokiego ryzyka oraz odpowiednich wymogów dla twórców takich systemów. Zawiera również komentarz na temat konieczności opracowania wytycznych sektorowych dla sektora finansowego. Celem publikacji nie było omówienie wszystkich tematów ujętych w projekcie, ale raczej uwzględnienie obszarów niejasnych, które – jeśli zostaną przyjęte – mogą prowadzić do niepewności prawnej i czysto teoretycznie wpływać na rozwój innowacji.
Dominik Powroźnik „Definicja kryptoaktywów. Czy prawodawstwo nadąża za postępem technologicznym?”
Z uwagi na postęp technologiczny i fragmentaryczność prawa dotyczącego kryptoaktywów niezbędne staje się ujednolicenie przepisów w tym aspekcie. Celem przedmiotowego artykułu jest zdefiniowanie pojęcia kryptoaktywów oraz jego rodzajów, a także analiza dotychczasowego prawodawstwa Unii Europejskiej. Przedmiotowy artykuł prezentuje zarówno poglądy entuzjastyczne, ale i sceptyczne względem tej technologii, ograniczając pochopny optymizm w ich wykorzystaniu.
INTERNET I MEDIA
Arkadiusz Baran „Dopuszczalność drogi sądowej w sprawie o zobowiązanie nadawcy do udzielenia operatorowi zgody na rozprowadzanie programu objętego regulacją must carry/must offer”
Nadawca rozpowszechniający program objęty regulacją must carry/must offer, o której mowa w art. 43 i 43a ustawy z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji nie może odmówić operatorowi rozprowadzającemu program w sieci telekomunikacyjnej zgody na rozprowadzanie tego programu. W sytuacji jednak, gdy nadawca bezpodstawnie odmawia udzielenia takiej zgody, operatorowi powinien przysługiwać efektywny instrument prawny nakierowany na jej wyegzekwowanie. Przewidziana w 43a RTVU administracyjna procedura przymuszania nadawcy przez Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji do udostępnienia operatorowi programu może w niektórych przypadkach okazać się bezskuteczna i w rezultacie może nie zagwarantować udzielenia operatorowi zgody na rozprowadzanie programu. Jako remedium postuluje się przyznanie operatorowi prawa do zainicjowania postępowania sądowego w sprawie o zobowiązanie nadawcy do udzielenia zgody na rozprowadzanie programu. Wątpliwości budzi jednak to, czy w sprawie dotyczącej obowiązków must carry/must offer, które uregulowane zostały w akcie z zakresu prawa administracyjnego, przysługuje droga sądowa w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
r. pr. Karol Kościński „Ochrona integralności usługi medialnej w prawie europejskim i polskim: przyczyny, zakres, znaczenie”
Artykuł poświęcony jest nowym unijnym regulacjom wprowadzającym ochronę integralności usługi medialnej, które stały się częścią dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z 10.3.2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych) oraz różnym sposobom wdrożenia tych przepisów przez państwa członkowskie. Na tym tle autor przeprowadza analizę polskiej regulacji zawartej w ustawie z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji , koncentrując się na elementach istotnych dla jej wykładni. Autor przedstawia także kontekst rynkowy i prawny, który skłonił unijnego prawodawcę do interwencji legislacyjnej mimo istnienia niewielu szczątkowych krajowych regulacji o podobnym charakterze.
PRAWO IT
dr Sabina Kubsik „Ochrona patentowa rozwiązań wykorzystujących technologie komputerowe – przegląd najnowszych trendów w Polsce i na świecie (cz. II)”
Ochrona patentowa rozwiązań wykorzystujących technologie komputerowe, a w szczególności rozwiązań softwareowych, od wielu lat budzi burzliwe dyskusje pomiędzy zwolennikami a przeciwnikami. Przeciwnicy patentowania tego typu rozwiązań, twierdzą, że software jest wystarczająco dobrze chroniony prawami autorskimi. Zwolennicy natomiast są zdania, że prawa autorskie chronią jedynie formę utworu przed bezpośrednim kopiowaniem, a jedynie patent pozwala na rzeczywistą ochronę wykorzystywanych w programie algorytmów. Artykuł ma na celu przybliżenie stanowiska jakie w tej kwestii prezentowane jest obecnie w Polsce oraz w innych krajach na świecie, w tym m.in. w Stanach Zjednoczonych oraz Chinach, gdzie rokrocznie odnotowuje się najwięcej zgłoszeń patentowych z dziedziny technologii komputerowej. W opracowaniu przedstawiono szeroką analizę polskich i zagranicznych przepisów prawnych, a także praktyki orzeczniczej oraz wytycznych krajowych i ponadkrajowych urzędów patentowych, w tym nowych wytycznych Europejskiego Urzędu Patentowego, które weszły w życie 21.3.2021 r. Z uwagi na złożoność omawianej tematyki oraz obszerność przedstawionej analizy, a jednocześnie chęć możliwie najpełniejszego przedstawienia obecnie panujących trendów w zakresie ochrony patentowej rozwiązań wykorzystujących technologie komputerowe, artykuł został podzielony na dwie części, z których część I zawiera wprowadzenie oraz omówienie różnych źródeł ochrony prawnej programów komputerowych, a także początek przeglądu orzecznictwa krajowych i ponadkrajowych urzędów patentowych, skupiając się na uwagach ogólnych oraz krajach common law, natomiast część II zawiera ciąg dalszy tego przeglądu, skupiając się na krajach azjatyckich, krajach europejskich oraz Polsce, a także podsumowanie.
Sylwester Szczepaniak, Mirosława Brzostek-Kleszcz „Definiowanie pojęć z zakresu nowych technologii w przepisach prawa i postanowieniach umownych”
Przyglądając się rozwojowi obecnej technologii, szybkości zachodzących zmian, tendencjom do konsolidacji rozwiązań i funkcjonalności oraz jednoczesnego oderwania oprogramowania od urządzenia technicznego – prawnicy, legislatorzy stają przed ogromnym wyzwaniem związanym z tworzeniem siatki pojęciowej w przepisach prawa i postanowieniach umownych.
Partnerem merytorycznym Kwartalnika jest Stowarzyszenie Prawa Nowych Technologii.

Rada programowa:
prof. Aleksander Chłopecki (Uniwersytet Warszawski), prof. Jacek Gołaczyński (Uniwersytet Wrocławski), prof. Katarzyna Grzybczyk (Uniwersytet Śląski), prof. Paweł Księżak (Uniwersytet Łódzki), prof. Wojciech Machała (Uniwersytet Warszawski), prof. Andrzej Matlak (Uniwersytet Jagielloński), dr Ireneusz Matusiak (Prezes Sądu Polubownego ds. Domen Internetowych przy PIIT), prof. Monika Namysłowska (Uniwersytet Łódzki), dr hab. Adrian Niewęgłowski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej), prof. Stanisław Piątek (Uniwersytet Warszawski), prof. Paweł Podrecki (Polska Akademia Nauk), prof. Przemysław Polański (Akademia Leona Koźmińskiego), prof. Rafał Sikorski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), prof. Grzegorz Sibiga (Polska Akademia Nauk), prof. Marek Świerczyński (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego).
Kolegium redakcyjne:
adw. Xawery Konarski (Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy), r.pr. dr Aleksandra Auleytner (Domański Zakrzewski Palinka), r.pr. Witold Chomiczewski (Lubasz i Wspólnicy), adw. Maciej Kubiak (LSW Leśnodorski, Ślusarek i Wspólnicy), r.pr. Mikołaj Sowiński (Sołtysiński Kawecki Szlęzak), r.pr. Artur Piechocki (APLaw), red. Piotr Grabarczyk (Wydawnictwo C.H.Beck).