Monitor Prawniczy Nr 19/2022

Opis

Specjalistyczny dwutygodnik omawiający kluczowe zagadnienia prawnicze.
W numerze 19/2022 „Monitora Prawniczego” polecamy:

Maciej Świder „Posiedzenia zdalne w trybie art. 15zzs[1] KoronawirusU w kontekście prawa do rzetelnego procesu”. W artykule omówiona została instytucja posiedzeń zdalnych wprowadzonych do polskiego postępowania cywilnego na mocy ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przedstawiona problematyka dotyczy wpływu posiedzeń zdalnych na prawo do rzetelnego procesu i związanych z tym zagrożeń, w szczególności w aspekcie zasady jawności postępowania oraz równości broni. Celem wprowadzenia omawianych regulacji był przede wszystkim postulat przyspieszenia postępowań cywilnych, co powoduje, że rozwiązania te mogą stać w sprzeczności z zasadą proporcjonalności wyrażoną w Konstytucji RP. Jakkolwiek sama idea wprowadzenia posiedzeń zdalnych zasługuje na aprobatę, to jednak obecna formuła wymaga daleko idących zmian, które pozwolą na dostosowanie do standardów konstytucyjnych i europejskich.
Karol Tokarz „Krąg podmiotów legitymowanych materialnie do indemnizacji krzywdy za naruszenie więzi rodzinnych”. Artykuł prezentuje kompletne ujęcie sposobu oznaczania podmiotów legitymowanych materialnie do wystąpienia z roszczeniem o zadośćuczynienie za naruszenie więzi rodzinnych. Dwie konstrukcje znajdujące odzwierciedlenie w art. 4462 oraz 448 KC umożliwiają przedmiotową indemnizację. Autor ma na celu wskazanie wszystkich składników, których zestawienie umożliwia identyfikację osób, którym przysługuje materialnie ujęte prawo do dochodzenia zadośćuczynienia. Merytoryczne wypełnienie przedstawianych rozwiązań stanowi w pierwszej kolejności wykładnia systemowa oraz odwołanie się do art. 446 KC i zawartego tam pojęcia „najbliższego członka rodziny”. Jako kolejną determinantę autor wskazuje konieczność każdorazowego odwoływania się do istoty więzi rodzinnych w kontekście osób pośrednio i bezpośrednio poszkodowanych. Trzeci aspekt to adekwatny związek przyczynowy, który nie może być pomijany przy oznaczaniu legitymacji materialnej w roszczeniach deliktowych. Publikacja przedstawia eksplikację pojmowania legitymacji przy rzeczonych naruszeniach, a co ważniejsze stanowić może pomoc dla praktyki, ułatwiając wskazywanie oraz weryfikację legitymacji materialnej przy dochodzeniu zadośćuczynienia za naruszenie więzi rodzinnych.
dr Michał Krzewicki „Zastępcze wykonanie zobowiązania na podstawie upoważnienia sądu (art. 480 § 3 KC oraz art. 1049 KPC)”. Jednym z uprawnień przysługujących wierzycielowi w razie zwłoki dłużnika jest uprawnienie do zastępczego wykonania zobowiązania, tj. do uzyskania świadczenia mocą własnego działania, a jednocześnie na koszt dłużnika. Artykuł 480 KC dotyczy zastępczego wykonania zobowiązań czynienia (§ 1) oraz świadczeń polegających na zaniechaniu (§ 2). Co do zasady, zastępcze wykonanie zobowiązania na podstawie art. 480 § 1 KC może nastąpić jedynie po uprzednim uzyskaniu upoważnienia sądu. Nie dotyczy to jedynie wypadków nagłych, których dotyczy § 3 omawianego przepisu. Uprawnienie do uzyskania zezwolenia sądu na zastępcze wykonanie zobowiązania przewiduje także art. 1049 KPC. Regulacja ta pozwala wierzycielowi na uzyskanie stosownego umocowania do wykonania czynności w przypadku, gdy umocowanie takie nie zostało zawarte w samym tytule egzekucyjnym.
dr hab. Marcin Dziurda „Zaskarżanie postanowień w postępowaniu egzekucyjnym”. W uchwale Sądu Najwyższego 13.4.2022 r., III CZP 85/22, stwierdzono, że w postępowaniu egzekucyjnym złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem nie stanowi przesłanki dopuszczalności zażalenia na postanowienie, o którym mowa w art. 7661 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Dotyczy to w szczególności postanowień wydanych na posiedzeniu niejawnym. Uznano zatem, że w postępowaniu egzekucyjnym obowiązują szczególne zasady, dzięki czemu złożenie wniosku o doręczenie postanowienia z uzasadnieniem nie stanowi warunku dopuszczalności zażalenia. Inne regulacje w tym zakresie obowiązują w odniesieniu do zażaleń na postanowienia wydawane w postępowaniu rozpoznawczym.
dr hab. Bogusław Lackoroński „Oznaczanie początku i końca terminów w orzecznictwie Sądu Najwyższego”. Przedmiotem rozważań zawartych w opracowaniu jest oznaczanie początku i końca terminów. Mimo że zarówno ustawodawca, jak i strony czynności prawnych posługują się powszechnie stosowanymi jednostkami czasu, precyzyjne ustalenie początku lub końca terminu budzi niekiedy wątpliwości, które muszą być rozstrzygane przez Sad Najwyższy.
dr Anna Partyka-Opiela, Wiktoria Kuczkowska „Compliance officer – funkcja, która zyskuje na znaczeniu”. Artykuł przedstawia analizę funkcji compliance officera w kontekście zmieniającej się dynamicznie sytuacji geopolitycznej i regulacyjnej. Celem artykułu jest omówienie roli i wyzwań, które stoją przed osobami pełniącymi funkcję compliance officera w organizacjach, a także ich umiejscowienia w strukturach organizacyjnych firm. Analizie poddane zostało wykształcenie i doświadczenie zawodowe compliance officerów w Polsce, bazując na szczegółowych danych w tym zakresie. Kluczowym założeniem zaprezentowanym w artykule jest fakt, że w obecnej sytuacji geopolitycznej i regulacyjnej, funkcja compliance officera jest coraz bardziej pożądana w organizacjach, niezależnie od ich wielkości i obszaru działalności, więc zapotrzebowanie na osoby mające kwalifikacje w tym kierunku stale rośnie, a rola compliance officera wykracza jednak poza obszar ściśle prawny i ma charakter interdyscyplinarny.

W Monitorze Prawniczym znajdziesz:

Wnikliwe opracowania analizujące najistotniejsze zmiany w prawie.
Fachowe opinie i analizy zagadnień problemowych.
Przegląd najistotniejszego, nowego orzecznictwa.
Aktualności z sal sądowych.
Obszerne dodatki tematyczne.
Odpowiedzi na pytania kierowane do redakcji.