Monitor Prawniczy Nr 15/2022 + Dodatek specjalny: Prawo innowacji finansowych (FinTech)

Opis

Specjalistyczny dwutygodnik omawiający kluczowe zagadnienia prawnicze.
DODATEK SPECJALNY: „Prawo innowacji finansowych (FinTech)”, pod red. prof. Jana Byrskiego. 
W numerze 15/2022 „Monitora Prawniczego” polecamy:

dr Marcin Jan Stępień „Prawo do urzeczywistnienia projektu architektonicznego w prawie polskim”. Artykuł 61 ustawy z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych statuuje prawo nabywcy egzemplarza projektu architektonicznego lub architektoniczno-urbanistycznego do zastosowania tego projektu tylko do jednej budowy. Sformułowanie użyte w powyższym przepisie – „prawo zastosowania go tylko do jednej budowy”, powoduje duże wątpliwości interpretacyjne m.in. odnośnie do tego, jakie uprawnienia składają się na treść analizowanego prawa. Nieostre brzmienie art. 61 PrAut najpewniej podyktowane było potrzebą zapewnienia elastyczności stosowania wyrażonej w nim normy prawnej – w taki sposób, aby norma ta mogła mieć zastosowanie do wielu, nieokreślonych z góry, przypadków. W konsekwencji jednak dookreślenie treści prawa nabywcy egzemplarza projektu architektonicznego lub architektoniczno-urbanistycznego (zwanego również prawem do urzeczywistnienia projektu architektonicznego) powierzone zostało orzecznictwu oraz nauce prawa. Na tle dotychczasowych wypowiedzi judykatury oraz doktryny możliwe staje się bliższe scharakteryzowanie tej instytucji polskiego prawa autorskiego.
dr Paulina Banaszak-Grzechowiak „Kilka uwag na temat odszkodowań oraz zadośćuczynień zasądzonych prawomocnie na podstawie art. 552 KPK”. Artykuł został poświęcony problematyce odszkodowań oraz zadośćuczynień zasądzanych na podstawie art. 552 KPK, tj. odszkodowań oraz zadośćuczynień zasądzanych za niesłuszne skazanie, za niesłuszne zastosowanie środka zabezpieczającego, a także za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie. W artykule zostały zaprezentowane oraz omówione szczegółowe dane dotyczące prawomocnie zasądzonych odszkodowań w latach 2000–2018 i w pierwszym półroczu 2019 r. oraz dane dotyczące prawomocnie zasądzonych zadośćuczynień w latach 2009–2018 i w pierwszym półroczu 2019 r. Ponadto w opracowaniu tym przywołane zostały również wybrane wyroki sądów pozwalające zobrazować, jakie czynniki sądy biorą pod uwagę przy zasądzaniu odszkodowań oraz zadośćuczynień, o których mowa w art. 552 KPK oraz w jakiej orientacyjnej wysokości rzeczone odszkodowania oraz zadośćuczynienia są zasądzane.
Anna Jaroniewska „Małżonek małżonkowi (nie)równy, czyli o procesie kształtowania się europejskiego standardu ochrony praw człowieka”. Artykuł ma na celu zbadanie „technologii” kształtowania się europejskiego standardu w kwestii formalizacji związków jednopłciowych, a także wyznaczenie potencjalnego kierunku, w którym może podążać Europejski Trybunał Praw Człowieka, rozstrzygając skargi na tle art. 8, 12 i 14 Konwencji.
dr hab. Marcin Dziurda „Przekazanie sprawy innemu sądowi na podstawie art. 442 KPC”. Zgodnie z art. 442 KPC, jeżeli stroną jest Skarb Państwa, a państwową jednostką organizacyjną, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, jest sąd rozpoznający sprawę lub sąd nad nim przełożony, spraw podlega z urzędu przekazaniu innemu sądowi równorzędnemu. Wprowadzenie tego przepisu miało na celu zasady, że sąd nie powinien rozpoznawać sprawy, której charakter a limine stawia w wątpliwym świetle jego bezstronność. W uzasadnieniu projektu podkreślano, że jeżeli sąd rozpoznaje sprawę, w której sam występuje, stanowi to „zagrożenie dla postrzegania konkretnego sądu przez lokalną społeczność jako bezstronnego organu wymiaru sprawiedliwości”. W uchwale SN z 27.4.2022 r., III CZP 56/22, podtrzymano dotychczasową linię orzeczniczą, w myśl której art. 442 pkt 1 KPC ma zastosowanie do spraw wszczętych i niezakończonych przed jego wejściem w życie, co nastąpiło 7.11.2019 r. Dodano jednak, że rozpoznając apelację sąd drugiej instancji nie jest związany postanowieniem o odmowie przekazania sprawy, wydanym na podstawie art. 442 pkt 1 KPC przez sąd przełożony na skutek przedstawienia sądu I instancji.
dr Maciej Giaro „Pełnomocnik jako podmiot przestępstwa z art. 296 § 1 KK”. Opracowanie odnosi się krytycznie do wyrażonej w postanowieniu SN z 4.4.2022 r., II KK 22/22, i obecnej w literaturze karnistycznej oceny, uznającej pełnomocnika za podmiot przestępstwa z art. 296 § 1 KK. Wydaje się bowiem, że zasady nullum crimen, nulla poena sine lege nie pozwalają na przyjęcie – wbrew podstawom prawa cywilnego – jakoby pełnomocnictwo wynikało z umowy, a przy tym obowiązywało pełnomocnika do zajmowania się cudzymi sprawami.
Oskar Sobolewski „Nowelizacje PPK i PPE weszły w życie – kolejna nowelizacja w planach”. W pierwszej połowie 2022 r. parlament znowelizował ustawy regulujące obie formy budowania dodatkowego kapitału w ramach drugiego filara emerytalnego – PPE i PPK. Były to dwie nowelizacje procedowane oddzielnie, ale w podobnym czasie. W treści artykułu autor dokonał analizy najważniejszych zmian obejmujących zarówno PPK, jak i PPE. Wskazane zostaną również możliwe kolejne zmiany, które mogą zostać wdrożone po przeprowadzeniu trwającego obecnie przeglądu ustawy z 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych.

W Monitorze Prawniczym znajdziesz:

Wnikliwe opracowania analizujące najistotniejsze zmiany w prawie.
Fachowe opinie i analizy zagadnień problemowych.
Przegląd najistotniejszego, nowego orzecznictwa.
Aktualności z sal sądowych.
Obszerne dodatki tematyczne.
Odpowiedzi na pytania kierowane do redakcji.