Controlling należności w przedsiębiorstwie

Opis

Pierwsza pozycja na rynku traktująca o analizie, zarządzaniu i prognozowaniu należności w przedsiębiorstwie.
Książka wyjaśnia, jak należności wpływają na wartość przedsiębiorstwa i jego działania oraz w jaki sposób maksymalizować z nich gotówkę niezbędną do zarządzania płynnością finansową. Publikacja przedstawia stan badań w obszarze należności i łączy wiedzę naukową dotyczącą controllingu należności z obszernym omówieniem metod analizy, zarządzania i prognozowania należności.
Publikacja prezentuje metody analizy należności z punktu widzenia różnych aspektów (np. terminowości zapłaty, struktury płatności, portfeli klientów, ujęcie w budżetowaniu), zarządzania należnościami (np. ustalania limitów kredytu handlowego, tworzenia systemów upustów cenowych, opłacalności faktoringu, ubezpieczenia kredytu i zabezpieczania należności) oraz prognozowania należności (terminu inkasa, struktury wiekowej, kwoty transakcji). Książka opatrzona została dużą liczbą realistycznych przykładów oraz zawierająca syntezę badań naukowych w zakresie należności.

Sposób ujęcia w monografii problematyki, którą podjął Autor, niewątpliwie należy uznać za nowatorski, a przedstawioną tematykę – za wartościową zarówno w teorii finansów, jak i w aspekcie aplikacyjnym (praktycznym), co wpływa na bardzo dobry odbiór prezentowanych treści i rozważań. O niezaprzeczalnej wartości publikacji decyduje umiejętne połączenie rozważań teoretycznych – ilustrowanych dużą liczbą badań zarówno polskich, jak i zagranicznych – z prezentacją zagadnień związanych z zarządzaniem należnościami w ujęciu praktycznym. Jeżeli dodamy do tego przykłady liczbowe wzbogacające monografię, to uzyskamy kompendium wiedzy dotyczącej współczesnego zarządzania należnościami w przedsiębiorstwie.
Z recenzji prof. Waldemara Rogowskiego,Instytut Finansów i Inwestycji KNoP, SGH

Publikacja zawiera m.in.:

przykłady wskaźników wykorzystujących różne wzorce porównawcze, RI (obliczanie wartości przedsiębiorstwa), DSO, analizy portfelowe itd.,
analizy decyzyjne umożliwiające ocenę użyteczności usług wspierających kredytowanie, takich jak faktoring, ubezpieczenie należności, windykacja i innych,
metody prognozowania należności zarówno proste, jak i zaawansowane, wykorzystujące narzędzia statystyki.

Publikacja podzielona jest na cztery rozdziały, które wyjaśniają następujące zagadnienia:
1. W zakresie rozdziału I. Należności przedsiębiorstwa w procesie kredytowania:
Rozdział pierwszy zawiera wyjaśnienie roli należności w przedsiębiorstwie oraz motywów ich utrzymywania w przedsiębiorstwie. Przedstawiono, czym jest proces kredytowania, który od strony procesów wpływa na późniejsze postępowanie z należnościami z użyciem narzędzi controllingu, analizy i finansów.
W szczególności rozdział ten odpowiada na pytania:

czym są należności (kredyt handlowy) i po co są potrzebne przedsiębiorstwu,
jak zarządzać wartością przedsiębiorstwa (i jaka jest rola należności w kreowaniu wartości przedsiębiorstwa),
jak różne narzędzia kredytowania, takie jak terminy płatności, limity kredyty, upusty cenowe, wpływają na płynność finansową i wartość przedsiębiorstwa,
jak cykle operacyjne netto w różnych branżach wiążą się z należnościami,
jak wygląda wewnętrzna struktura procesu kredytowania,
jak optymalnie kształtować politykę kredytową przedsiębiorstwa (ocena ryzyka kredytowego, analiza indywidualnego ryzyka klienta, decyzja o udzieleniu odroczonego terminu płatności, monitorowanie inkasa należności, ściąganie należności, restrukturyzacja należności, dywersyfikacja ryzyka itd.),
jak zarządzać płynnością finansową w przedsiębiorstwie – przedstawienie różnych strategii, od tych skupionych na maksymalizacji wartości przedsiębiorstwa do tych skupionych na utrzymaniu wysokiej płynności finansowej,
jak ustalić poziom i strukturę kapitału, aby naśladował sezonowość sprzedaży przedsiębiorstwa – podejście harmonizacji,
jakie są zasady zarządzania aktywami przy różnych strategiach (wahaniach sezonowych sprzedaży, strategii konserwatywnej, agresywnej itd.),
jak umiejscowić proces kredytowania w strukturze przedsiębiorstwa z uwzględnieniem (oraz bez uwzględnienia) controllingu należności – pokazanie różnych wariantów struktur organizacyjnych, np. proces kredytowania zorganizowany sztabowo, liniowo.

2. W zakresie rozdziału II. Analiza należności:
Rozdział drugi prezentuje bogaty zestaw metod analizowania należności z różnych punktów widzenia. Są to metody do określania uproszczonego czasu trwania inkasa oraz tworzenia struktur wiekowych należności. Omówiono wzorce stosowane w analizie należności oraz controllingowe systemy analizy, w tym dla potrzeb budżetowania oraz tworzenia portfeli klientów. Ponadto wyjaśniono zalety i sposoby tworzenia klas ryzyka kredytowego klientów.
W szczególności rozdział ten odpowiada na pytania:

jak mierzyć faktyczny czas trwania inkasa należności,
jak dokonywać pomiaru należności i struktury wiekowej należności (w tym obliczanie cyklu należności w różnych branżach i według różnych założeń obliczeniowych),
jakie wykorzystać metody DSO do uzyskania najlepszego pomiaru rzeczywistego cyklu inkasa należności,
jaka jest procedura sporządzania struktury wiekowej należności (z uwzględnieniem różnych terminów płatności czy macierzowej struktury czasowej),
jakie są zależności między wskaźnikami cząstkowymi pomiaru inkasa należności,
jakie są wzorce w systemach wskaźników należności (wzorce międzyzakładowe, branżowe, najsilniejszy konkurent itd.),
jak dokonać pomiaru wariancji należności (w tym odchylenie bezwzględnej wartości, CEV – wariancja sprawności inkasa, SPV – wariancja zmienności sprzedaży),
jak poprawnie dokonać analizy portfelowej należności (w tym wyodrębnienie portfela klientów przedsiębiorstwa, tworzenie grup kontrolnych ABC na podstawie reguły Pareta),
jak tworzyć portfolio kluczowych klientów (w tym tworzenie grup kontrolnych utworzonych na podstawie obrotów, tworzenie macierzy portfolio, wykorzystanie analizy XYZ),
jak opracować portfolio jakości inkasa (w tym parametry do wyliczenia stopnia przeterminowania inkasa oraz poziomu zmienności inkasa klienta),
jak wykorzystać zalety stratyfikacji klientów według grup ABC oraz XYZ,
jakie są zależności między miernikami inkasa należności a metodami portfelowymi,
jakie są zasady tworzenia klas ryzyka kredytowego,
jakie są metody oceny zachowań płatniczych klientów,
jakie są metody oceny ryzyka upadłości klientów,
jak dokonać segmentacji klientów na podstawie ich zachowań płatniczych,
jak dokonać analizy jakości należności, jakich wskaźników użyć, aby ocenić charakter stosowanej polityki kredytowej.

3. W zakresie rozdziału III. Zarządzanie należnościami:
Rozdział trzeci opisuje techniki kształtowania należności. Są to narzędzia polityki kredytowej (takie jak upusty cenowe, odsetki karne, limity kredytu). Przedsiębiorstwo może korzystać ze wsparcia firm i instytucji finansowych (takich jak faktorzy, ubezpieczyciele, firmy windykacyjne, kancelarie prawne), które dokładnie omówiono. Opisano także sposób integracji polityki kredytowej w ramach płynności finansowej. Kolejna część dotyczy kalkulacji stóp upustów cenowych oraz ich wzajemnych relacji, a także integracji z limitem kredytu. W ostatniej części rozdziału pokazano, jak analizować umowy finansowe dotyczące faktoringu, forfaitingu, ubezpieczenia należności i windykacji.
W szczególności rozdział ten odpowiada na pytania:

jak wykorzystywać instrumenty finansowe do kształtowania polityki kredytowej (terminy płatności, odsetki karne, upusty cenowe, prawne zabezpieczenia należności, różne poziomy kredytu handlowego itd.),
jakie są mierniki efektywności poszczególnych instrumentów finansowych (np. mierniki efektywności weksli i hipoteki) dla potrzeb kształtowania polityki kredytowej,
jakie są powiązania między instrumentami polityki kredytowej a formą polityki kredytowej,
jak poszeregować instrumenty polityki kredytowej według klas ryzyka kredytowego,
jakie są źródła informacji kredytowej o ryzyku niesolidnego płacenia oraz o sytuacji finansowej,
jakie są zalety i wady usług wykonywanych przez wyspecjalizowane firmy zewnętrzne, które mają na celu wspieranie procesu kredytowania, oraz jak obliczyć opłacalność tych usług(dotyczy to czynności związanych z prawnym zabezpieczeniem należności, ubezpieczenia należności od ryzyka kredytowego, faktoringu, forfaitingu, windykacji należności przeterminowanych, sprzedaży wierzytelności innemu podmiotowi, sekurytyzacji wierzytelności, restrukturyzacji należności przeterminowanych i nieściągalnych),
jak zoptymalizować politykę kredytową w ramach przyjętej strategii kapitału obrotowego (w tym wpływ upustów cenowych na przychody ze sprzedaży, możliwe kombinacje kredytu i upustów cenowych, wskaźniki udziału sprzedaży gotówkowej i sprzedaży stymulowanej polityką kredytową oraz innymi upustami),
kiedy i jak dokonać rewizji obecnej polityki kredytowej oraz jak dokonać wyboru nowej polityki kredytowej (czyli dobrać inny zestaw instrumentów polityki kredytowej lub ich wartości),
jakie są kryteria wyboru optymalnej polityki kredytowej (w tym przedstawienie parametrów różnych rodzajów polityki kredytowej),
jak uzgodnić wartości poszczególnych elementów polityki kredytowej (np. wartość skonta kasowego z upustem hurtowym),
jakie są modele diagnozowania ryzyka kredytowego,
jak wygląda proces podejmowania decyzji kredytowej i jak badać opłacalność udzielenia kredytu handlowego klientowi,
jakiemu kontrahentowi z danej klasy ryzyka należy udzielić kredytu handlowego, jakie obliczenia należy poczynić w tym względzie.

4. W zakresie rozdziału IV. Prognozowanie należności:
Rozdział czwarty zawiera opis metod prognozowania należności według różnych kryteriów, takich jak data płatności, struktura wiekowa należności, prawdopodobieństwo zapłaty. Metody dzieli się na proste oraz ilościowe, w tym statystyczne na różnym poziomie trudności – od najprostszych do bardziej zaawansowanych.
W szczególności rozdział ten odpowiada na pytania:

jakie są proste metody prognozowania należności – bazujące na szeroko znanych metodach, takich jak cykl należności, oraz wykorzystujące struktury wiekowe, a także popularne metody statystyczne (jedno- i wielowymiarowe),
jakie są zaawansowane metody prognozowania terminu inkasa i struktury wiekowej należności (np. na bazie funkcji przeżycia Kaplana–Meiera, czy metody łańcuchów Markowa).

Książka będzie użyteczna dla kontrolerów, dyrektorów finansowych, menedżerów kredytowych, analityków, konsultantów finansowych, doradców restrukturyzacyjnych i wszystkich innych zainteresowanych profesjonalnym zarządzaniem kredytem handlowym.